اخذ مالیات

اخذ مالیات، یکی از مهم‌ترین پایه‌های اقتصادی یک کشور است. مالیات به انواع و اقسام گونانی از مردم هر کشور دریافت می‌شود؛ برخی از آن‌ها به صورت مستقیم و برخی دیگر نیز به طورت غیرمستقیم و نامحسوس. مالیات در ترکیه نیز به همین منوال که گفته شد، یکی از مهم‌ترین عواملی است که چرخ‌های اقتصاد این کشور را می‌چرخاند. شما چه به عنوان مهاجر که قصد زندگی در ترکیه را دارید، چه تبعه و یا شهروند این کشور باشید، چه نسبت به خرید ملک در ترکیه اقدام کرده باشید و یا اینکه حتی برای یک مسافرت کوتاه به آن سفر کرده باشید، خواه ناخواهد مجبور به پرداخت مالیات این کشور هستید.

در این مقاله قصد داریم از سیر تا پیاز مالیات در ترکیه حرف بزنیم. نظام مالیاتی کشور ترکیه بسیار دقیق است و نظارت ویژه‌ای بر آن وجود دارد. این کشور برای کنترل تورم و البته افزایش درآمد کشور، طبیعی است که بر مسئله‌ی مالیات حساس باشد. مالیات در این کشور انواع و اقسام گوناگونی دارد و جزییات آن فراوان است.

برای آشنایی با این موضوع مهم، در ادامه‌ی مقاله همراه ما باشید.

چرا مالیات برای دولت ترکیه مهم است؟
همانطور که در مقدمه اندک اشاره‌ای به آن شد، مالیات در ترکیه بسیار مهم است. به همین دلیل، دولت این کشور بر روی مسئله‌ی مالیات بسیار حساس است و نظارت ویژه‌ای بر آن قرار داده و قوانین بسیاری در این رابطه وضع کرده است. مالیات در این کشور، یکی از مهم‌ترین راه‌های تامین بودجه‌ی سالانه است.
از آن‌جایی که کشور ترکیه برخلاف ایران ذخایر نفت و گاز و منابع معدنی اندکی دارد، به همین دلیل، این نقصان از راه مالیات جبران شده است. دیگر آنکه مالیات در ترکیه، ابزار مهمی برای امر کنترل و مهار تورم در این کشور است.

به طور کلی، مالیات در کشور ترکیه بر سه نوع است:

مالیات بر دارایی
مالیات بر هزینه‌ها
مالیات بر درآمد
مالیات بر دارایی در ترکیه
این نوع مالیات در ترکیه، به انواع دارایی تعلق میگردد و به طورت کلی، ملک، ارث و وقف را شامل می‌شود.

اما در رابطه با مقدار این نوع مالیات باید بدانید که:

با توجه به نوع ملک، بین 0.1 الی 0.6 درصد ارزش کلی آن باید به عنوان مالیات بر دارایی پرداخت شود. این مقدار برای زمین و واحد مسکونی حدود 0.1 درصد ارزش ملک، به دیگر واحدها حدود 0.2 درصد و برای زمین‌های خالی و مخصوص ساخت و ساز، صفر می‌باشد. به علاوه زمین‌های کشاورزی نیز از مالیات معاف هستند.
اگر املاکی که در بالا ذکر شد در محدوده‌ی شهری باشند، یعنی نزدیک به شهرداری و یا ایستگاه مترو باشند، نرخ پرداخت مالیات دو برابر خواهد شد.
به هنگام فروش و یا خرید ملک در ترکیه، هم فروشنده و هم خریدار باید 4.8 درصد از ارزش کل ملک را به عنوان مالیات به دولت بپردازند.
اگر ملکی به صورت ارث به کسی برسد و یا به عنوان هدیه به کسی داده شود نیز مشمول مالیات خواهد شد. نرخ این مالیات بین 4 الی 30 درصد از ارزش ملک، متغیر خواهد بود.
مالیات بر درآمد افراد شاغل
همانطور که بارها ذکر کرده‌ایم، به هر نوع درآمدی در ترکیه، مالیات تعلق خواهد گرفت. بارزترین نوع مالیات بر درآمد در ترکیه، به هنگامی است که شما به عنوان یک کارمند، با داشتن مجوز کار در ترکیه (اگر اقامت ترکیه را دارید) یا با داشتن SGK (اگر شهروندی ترکیه را دارید) در یک اداره یا موسسه، مشغول به کار هستید.

توجه داشته باشید که به حقوق شما، مالیات تعلق خواهد گرفت اما:

این مالیات همچون حق بیمه، پیشتر از روی حقوق شما برداشته شده است.
حقوق شما با کسر این مالیات، به حساب شما واریز می‌شود.
به عبارت دیگر، بعد از دریافت حقوق لازم نیست مالیاتی بپردازید.
از طرف دیگر، اگر شما خودتان شرکتی در ترکیه ثبت کرده‌اید، باز هم ملزم هستید که مالیات بر درآمد خود را به دولت این کشور، بپردازید. اما فراموش نکنید که شرکت‌های خانگی (هوم آفیس) نیازی به پرداخت مالیات ندارند.

مالیات بر درآمد حاصله از شرکتی که به اسم شماست، به دو قسم می‌باشد:

مالیات بر درآمد شرکت: که به 20 درصد از درآمد سالانه شرکت، تعلق می‌گیرد.
مالیات بر اجاره: که به 23 درصد از اجاره‌ای که در یک سال به صاحب ملک می‌پردازید، تعلق می‌گیرد.
مالیات بر هزینه‌ها در ترکیه
نوعی دیگر از مالیات در ترکیه وجود دارد که تحت عنوان مالیات بر هزینه‌ شناخته می‌شود.

شرح این نوع مالیات، شامل موارد زیر است:

مالیات بر ارزش افزوده
این مالیات با نام مالیات KDV نیز شناخته می‌شود. نرخ این مالیات بین 1 الی 23 درصد از ارزش کل است، اما به طور معمول، می‌توان آن را 18 درصد در نظر گرفت. برای شرکت‌های داخلی همان 18 درصد، برای خودروهای اجاره‌ای 23 درصد و برای سایر وسایل نقلیه، حدود 8 درصد است.

مالیات بر معاملات بانکی و بیمه
همانطور که از نامش پیداست، این نوع مالیات مختص نقل و انتقالات و یا معاملات بانکی است و بسته به میزان معامله، نرخ آن نیز متغیر خواهد بود.

حق تمبر
منظور از حق تمبر، در حقیقت مالیاتی است که باید به صورت غیر مستقیم برای انواع مدارک مانند قراردادها، موافقت‌نامه‌ها، یادداشت‌ها و اوراق مشارکت سرمایه‌گذاری و صورت البته برای صور‌ت‌حساب‌های مالی، پرداخت شود.

مالیات بر درآمد در ترکیه
شاید مهم‌ترین نوع مالیات در ترکیه، همین مالیات بر درآمد باشد. این مالیات نه تنها در ترکیه، بلکه در بسیاری از کشورها مطرح است و یکی از مهم‌ترین راه‌های تامین اقتصادی هر کشور به حساب می‌آید. باید بدانید که مقدار این نوع مالیات، بین 15 الی 40 درصد از کل درآمد، متغیر است.

این مالیات برای:

دستمزد دریافتی از طریق کار در ترکیه،
درآمد حاصل از اجاره‌ی منزل،
و سود حاصله از فروش سهام، اعمال می‌شود.
به علاوه باید بدانید افرادی که در ترکیه مقیم هستند، باید برای تمامی درآمدهای خود که از تجارت در این کشور و یا هر جای دنیا حاصل شده است، مالیات بپردازند. افراد غیر مقیم نیز باید برای سود حاصل از تجارت، مالکیت خصوصی و یا کسب و کاری که دارند، به دولت ترکیه مالیات بدهند. تفاوت این است که معمولا به افراد مقیم، تخفیف مالیاتی و تسهیلات اعتباری تعلق می‌گیرد.
مالیات بر درآمد، موارد زیر را شامل می‌شود:
• درآمد از کسب و کار
• درآمد از کشاورزی
• دستمزد
• درآمد از خود اشتغالی و کارآفرینی
• درآمد از املاک و مستغلات
• درآمد از اوراق بهادار
به جدول نرخ مالیات بر درآمد که در سال 2021 منتشر شده، توجه کنید:

سایر مالیات‌ها در ترکیه
به جز سه مورد عمده‌ای که از مالیات در ترکیه معرفی شد، چند نوع مالیات دیگر نیز وجود دارند که به نوعی زیرمجموعه‌ی این سه دسته‌بندی کلی، به حساب می‌آیند.

سایر مالیات‌ها در ترکیه از این قرارند:

مالیات بر اجاره املاک تجاری
املاک تجاری به طور کلی شامل مغازه‌ها، دفترها، اداره‌ها و از این نوع قبیل املاک می‌شود. جالب است بدانید که مالیات بر اجاره، نه از صاحب ملک، بلکه از شخص اجاره‌کننده دریافت می‌شود. نرخ این نوع مالیات در ترکیه، در حدود 20 درصد است.

مالیات خرید و یا فروش ملک
لازم است بدانید که به هنگام خرید و یا فروش ملک در ترکیه نیز باید مالیات خاصی را بپردازید. این مالیات، با عنوان «مالیات خرید ملک» یا «مالیات بر سود فروش ملک» شناخته می‌شود.

مالیات خرید ملک
این نوع مالیات، به نوعی مالیات بر ارزش افزوده به حساب می‌آید و تنها زمانی به ملک تعلق می‌گیرد که شما، از یک شرکت املاک، خانه‌ی خود را خریداری کرده باشید. این مالیات بسیار حساس است، زیرا بعضا مشاهده شده که شرکت‌های سازنده، آن را دستاویزی برای کلاهبرداری قرار داده‌اند. میزان این نوع مالیات، برای املاک زیر 100 متر، حدودا 1 درصد، و برای املاک بالای 100 متر، حدود 18 درصد است.

توجه داشته باشید که اگر ملک خود را از افراد خریداری می‌کنید، مالیات بر ارزش افزوده، به آن تعلق نمی‌گیرد.

مالیات بر سود فروش ملک
اگر شما خود صاحب ملک هستید و قصد فروش آن را دارید، لازم است که برای سود از حاصل از فروش نیز مبلغی را به عنوان مالیات بپردازید. شرط اصلی برای پرداخت این مالیات، آن است که از زمان خرید ملک، تا زمان فروش آن، کمتر از 5 سال گذشته باشد.

نکته‌ای مهم:

به هنگام خرید ملک در ترکیه با هدف اخذ شهروندی این کشور، معمولا بعد از تعیین قیمت کارشناسی ملک، مبلغ دیگری را نیز در کنار مبلغ ملک، به عنوان مالیات اعلام می‌کنند.

به صورت کلی، هر ملک در ترکیه سه قیمت متفاوت خواهد داشت:
قیمت شهرداری، که کمتر از ارزش ملک است،
قیمت کارشناسی یا اکسپرتیز، حدود 10 درصد کمتر از میزان رایج در بازار،
و قیمت نهایی به هنگام معامله.
مبنای خرید ملک برای اخذ شهروندی، قیمت کارشناسی است؛ ملکی که کمتر از این میزان باشد، شهروندی برای شما به همراه نخواهد داشت. حال معمولا مشاهده می‌شود که فروشندگان، با ارائه‌ی قیمت‌های بالاتر، سعی دارند مبلغ مالیات را نیز از شما بگیرند. توجه به این نکته در هنگام خرید ملک، بسیار مهم است.

مالیات مصارف خاص
این نوع مالیات در ترکیه برای چهار دسته از محصولات و کالاهای به خصوص است:
مالیات بر استفاده از گاز و فرآورده‌های نفتی
مالیات بر مالکیت وسایل نقلیه
مالیات بر دخانیات و نوشیدنی‌های الکلی
مالیات بر محصولات لوکس
مالیات وسایل نقلیه موتوری
یکی از نکاتی که باید همیشه به آن توجه داشته باشید، پرداخت مالیات وسایل نقلیه موتوری در ترکیه است؛ این مالیات را با نام MTV نیز می‌شناسند. در ترکیه، اتومبیل‌ها از هر نوعی مشمول مالیات هستند و صاحب آن، موظف است که سالی یکبار به صورت یکجا، و یا با تقسیط دو مرتبه در سال، مالیات خودروی خود را پرداخت کنید. تاریخ پرداخت این مالیات‌ها، به شرح زیر است:

بار اول از اول تا 31 ژانویه‌ی هرسال
بار دوم در ماه جولای
مالیات خودرو و وسایل نقلیه موتوری در ترکیه، بر اساس قدمت اتومبیل و البته حجم موتور نرخ‌گذاری می‌شود. در صورتی که مالیات وسایل نقلیه را پرداخت نکنید یا اینکه پرداخت آن را به تعویق بیندازید، مجبور خواهید بود که آن را با بهره، و بسیار بیشتر از مقدار اصلی پرداخت نمایید.

پرداخت این مالیات بسیار آسان است، می‌توانید از روش‌های زیر آن را تسویه نمایید:
مراجعه با بانکی که در آن حساب دارید،
با استفاده از اینترنت بانک و منوی پرداخت مالیات خودرو (MTV)
مراجعه به دفاتر مالیاتی محلی
با استفاده از کردیت کارت
مالیات برای اتباع غیرترک
از آن‌جایی که مهاجرت به ترکیه در سال‌های اخیر بسیار افزایش پیدا کرده، طبیعی است که چنین افرادی با بهره‌مندی از امتیازات کشور ترکیه، در عوض ملزم به پرداخت مالیات شوند. در یک کلام، در پرداخت مالیات در ترکیه، فرقی بین اتباع و شهروندان ترک با غیرترک، وجود ندارد.

شهروندان غیرترکی نیز ملزم به پرداخت مالیات‌های زیر هستند:

مالیات بر دارایی
که بیشتر برای املاکی که فرد از طریق ارث و یا هدیه صاحب آن شده به کار می‌رود. همانطور که گفتیم نرخ آن بین 4 الی 30 درصد متغیر است.

مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بر درآمد
این مالیات نیز به صورت خودکار بر تمامی کالاهای مصرفی اعمال می‌شود و یا از حقوق افراد برداشت می‌شود. نرخ آن نیز معمولا متغیر بوده از 1، 8، و یا 18 درصد است.

مالیات سرمایه‌گذاران غیرترک
اتباع خارجی به هنگام تاسیس شرکت در ترکیه، شرکت‌هایی از جمله شرکت سهامی، شرکت‌های با مسئولیت محدود و شراکتی، باید حدودا 20 درصد مالیات بپردازند.

مالیات بر ارزش افزوده در ترکیه
یکی از انواع مالیات در ترکیه، می‌توان به مالیات بر ارزش افزوده (کا.د.و) اشاره نمود. این مالیات، توسط تولید‌کننده، به قیمت نهایی محصول، اضافه می‌شود و فرد خریدار یا مستفید، می‌بایست آن را پرداخت نماید. علاوه بر خرید کالا، این مالیات به هنگام برخورداری از خدمات و یا خرید ملک در ترکیه نیز، وجود دارد. این مالیات، به صورت پله‌ای بوده و در نهایت، به دولت تعلق می‌گیرد.

میزان مالیات بر ارزش افزوده، در هر بخش، صنف و حیطه‌ای، متفاوت است. این مالیات، به هنگام خرید کالا یا برخورداری از خدمات، در فاکتور مربوط به آن ذکر خواهد شد. همانطور که گفتیم، این مالیات به نوعی پله‌ای بوده و همواره در گردش است.

به طور مثال، میزان مالیات بر ارزش افزوده در بخش‌های زیر، به شرح زیر است:

در صنایع غذایی حدود 4 الی 8 درصد
در بخش خدمات در حدود 18 درصد
به هنگام پرداخت مالیات بر ارزش افزوده، توجه داشته باشید که:

این مالیات به هنگام خرید ملک نیز وجود دارد.
تنها در صورتی که از یک شرکت سازنده ملک خود را خریداری کنید، باید این مالیات را بپردازید.
به خانه‌ی دست دوم و خریداری‌شده از فرد، مالیات بر ارزش افزوده تعلق نمی‌گیرد.
میزان این مالیات، معمولا 18 درصد بوده که می‌توان با گرفتن تخفیف، هزینه‌ی نهایی را کاهش داد.
معافیت‌های مالیاتی در ترکیه
همانطور که در این مقاله به آن اشاره کردیم، دولت ترکیه بر مسئله‌ی مالیات بسیار حساس است و اهمیت زیادی به آن می‌دهد. مالیات در ترکیه به همه تعلق می‌گیرد و هیچ فرقی هم ندارد که شما یک تبعه و یا شهروند ترکیه باشید و یا غیر ترک و مقیم این کشور. مادامی که در خاک این کشور باشید و از امتیازات و امکانات آن استفاده کنید، ملزم به پرداخت مالیات هستید.

به زبان ساده، هیچ نوع معافیت مالیاتی در ترکیه برای افراد خارجی وجود ندارد، مگر در موارد زیر:

املاک خاص مشمول مالیات بر دارایی نمی‌شوند املاکی مثل:
کنسولگری‌ها،
سفارتخانه‌ها،
و تمامی ساختمان‌های که وزیران و یا سفرای خارجی در آن ساکن هستند.
املاکی که کاربری آن‌ها اشتغال‌زایی باشد
املاکی که کاربری آن‌ها اشتغال‌زایی باشد و به نوعی به چرخه‌ی اقتصادی ترکیه کمک کنند، مشمول تخفیف‌های مالیاتی و در موارد اندکی معافیت مالیاتی خواهند شد.

فعالیت در داخل ترکیه، دریافت وجوه در خارج ترکیه برای کاهش مالیات ها
در ادامه در مورد چند موضوع جالب در مورد کاهش مالیات توضیح می دهیم.

1- چگونه برای کاهش مالیات می‌توان در داخل ترکیه فعالیت کرد، اما وجوه را در خارج از ترکیه دریافت نمود؟
بسیاری از افراد، برای اینکه مالیات بر درآمد کمتری را به دولت ترکیه بپردازند، عملا در داخل ترکیه فعالیت می‌کنند، اما شرکت خود را در خارج از ترکیه و کشوری که مالیات بر درآمدی کمتری دارد، ثبت کرده و وجوه را از آن طریق دریافت می‌کنند.

2- چند نوع مالیات بر درآمد در ترکیه وجود دارد؟
در ترکیه، افراد، موسسات و شرکت‌هایی که مشمول مالیات هستند و به اصطلاح مکلف به پرداخت مالیات هستند، به دو نوع تقسیم می‌شوند: مکلف کامل (tam mükellefiyet) و مکلف ناقص (dar mükellefiyet)

3-شرکت‌هایی که در خارج از ترکیه ثبت شده‌اند و در داخل ترکیه فعالیت دارند، کدام مکلف محسوب می‌شوند؟
شرکت‌هایی که در خارج از ترکیه ثبت شده‌اند و فعالیت آن‌ها، چه در داخل و چه در خارج از ترکیه باشد، مکلف ناقص به حساب می‌آیند.

4- آیا ثبت شرکت در خارج و فعالیت در داخل ترکیه روش خوبی برای کاهش مالیات است؟
خیر، این روش غیرقانونی محسوب شده و پیگرد قضایی به همراه خواهد داشت. اگر ثابت شود که چنین تخلفی روی داده است، دولت تمامی حساب‌های شرکت و حساب‌های شخصی را بررسی کرده و در نهایت، مبلغ مالیات را با جریمه، وصول خواهد کرد.

کد مالیاتی و نحوه دریافت آن
به زبان ساده، کد مالیاتی در ترکیه، همان کد ملی در ایران است و اهمیتی برابر و یا در مواردی بیشتر از آن دارد. این کد برای شناسایی افراد در ترکیه مورد استفاده قرار می‌گیرد و اکثر ادارات به این کد نیاز خواهند داشت. از نامگذاری این کد پیداست که مسئله‌ی مالیات در ترکیه تا چه اندازه مهم است. چه شما یک شهروند ترک باشید و در این کشور زندگی کنید، چه فقط برای سفر به این کشور رفته باشید، بدون شک به این کد نیاز خواهید داشت. حتی برای موارد جزیی، از جمله افتتاح حساب در ترکیه و یا خرید سیمکارت نیز به این کد ده رقمی نیاز است.

برای دریافت این کد، تنها لازم است با همراه داشتن مدارک زیر، به نزدیک‌ترین اداره‌ی مالیات مراجعه کنید و کد مالیاتی را به صورت رایگان دریافت کنید:

اصل پاسپورت
کپی صفحه اول پاسپورت
آدرس محل سکونت
وضعیت مالیات بر موجودی حساب بانکی ترکیه
چندین سال پیش، قوانین بانکی ترکیه به این صورت بودند که مالیاتی را تحت عنوان «حق نگهداری حساب» به صورت ماهانه یا سالانه، از صاحب حساب اخذ می‌کردند. امروزه اما چنین موضوعی صحت ندارد و طبق قوانین جدید بانکی در ترکیه:

هیچ نوع مالیاتی به موجودی حساب بانکی افراد، تعلق نمی‌گیرد.

فقط و فقط در صورتی ملزم به پرداخت مالیات حساب بانکی خود هستید که از موجودی آن، کسب درآمد داشته باشید. به طور مثال، اگر شما از طریق موجودی حساب خود، به صورت ماهانه سودی را دریافت می‌کنید، تنها در این صورت به شما مالیات تعلق خواهد گرفت، اما:

این مالیات، قبلا محاسبه و برداشت شده است،
به عبارت دیگر، در همان زمان افتتاح حساب، سودی که به شما اعلام می‌شود در حقیقت مبلغی است که مالیات از آن کم شده است.
مالیات بر درآمد فریلنسرها
اگر هر نوع درآمدی در ترکیه دارید، ملزم هستید که آن را به دولت این کشور اعلام کرده و البته مالیات آن را نیز بپردازید. حتی جالب است بدانید که مالیات در ترکیه، حتی درآمد فریلنسری را نیز شامل می‌شود. افرادی که به صورت فریلنسر کار می‌کنند و منبع درآمد آن‌ها از بسترهایی همچون یوتیوب یا وبسایت‌های اینترنتی است نیز، ملزم به پرداخت مالیات هستند.

کار در ترکیه تنها از طرق قانونی ممکن است، دو شرط اصلی کار قانونی نیز پرداختن مالیات، و البته بیمه، می‌باشد. حال از آن‌جایی که به درآمد فریلنسری نیز مالیات تعلق می‌گیرد، بهتر است که راهکار زیر را دنبال نمایید:

یک شرکت شخصی به اسم خودتان ثبت کنید و زمینه فعالیت فریلنسری خود را در آن ذکر کنید.
یک حساب مخصوص نیز برای شرکت خود افتتاح کرده و درآمدتان را به آن انتقال دهید.
اگر درآمد حاصل از فریلنسری به حساب شخصی شما واریز شود، احتمال مسدودیت حساب وجود خواهد داشت.
فرقی ندارد که شهروند ترکیه باشید یا صرفا دارای اقامت ترکیه باشید، برای قانونی بودن کار فریلنسری، باید روند ذکر شده را دنبال نمایید.